Sokratik Soru Türleri ve Örnekleri

Sokratik Soru Türleri ve Örnekleri



Sokratik sorgulama tekniği, farklı tür sorular içerir. Bunun bazı örnekleri:



Sokratik Soru Tipi


Örnek



Açıklama Soruları


· ___________ ile ne demek istiyorsunuz?



· Bunu başka bir şekilde ifade edebilir misiniz?



· Sizce temel konu nedir?



· Bize bir örnek verebilir misiniz?



· Bu noktayı daha da genişletebilir misiniz?



Önceki bir soru ya da konuyla ilgili sorular






· Bu soru niçin önemlidir?



· Bu sorunun cevaplanması kolay mıdır zor mudur? Niçin böyle düşünüyorsunuz?



· Bu soruya dayanarak, hangi varsayımlarda bulunabiliriz?



· Bu soru bizi diğer önemli konu ve sorulara götürebilir mi?



Varsayım Soruları






· Insanlar niçin bu varsayımda bulunurlar?



· _______ burada neyi varsayar?



· Bunun yerine ne varsayabiliriz?



· ______ farzediyor gibisiniz.



· Sizi doğru anlıyor muyum?



Sebep ve kanıt soruları






· Buna ne bir örnek oluşturur?



· Bunun doğru olduğunu niçin düşünüyorsunuz?



· Başka hangi bilgilere ihtiyaç duyarız?



· Sebebinizi bize açıklar mısınız?



· Nasıl bir akıl yürütmeyle bu sonuca vardınız?



· Bu kanıttan şüphelenmeniz için bir sebep var mı?



· Sizi buna inandıran nedir?



Köken ya da kaynak soruları






· Bu fikri nereden edindiniz?



· Böyle hissetmenize ne sebep oldu?



· Bu sizin fikriniz mi yoksa başka bir yerden mi duydunuz?



· Hep böyle mi hissettiniz?



· Fikriniz birisinden ya da birşeyden etkilendi mi?



Öneri ve sonuç soruları






· Bunun nasıl bir etkisi olur?



· Bu gerçekten mi yoksa muhtemelen mi olabilir?



· Alternatifi nedir?



· Bununla ne ima ediyorsunuz?



· Bu olsaydı, sonuç olarak ne olurdu? Niçin?



Bakış açısı soruları


· Başka insan grupları bu soruyu nasıl cevaplardı? Niçin?



· ______’ın yapacağı itiraza nasıl cevap verebilirsiniz?



· __________’a inanan birisi ne düşünebilir?



· Alternatifi nedir?



· ______ ve _______’nin fikirleri nasıl benzer ve farklıdır?








Sokratik Sorgulama Örneği



Bu sorgulama diyoloğu, üniteye başlandıktan sonra ilerlerken gerçekleşir:







Öğretmen: Küresel iklimimize ne oluyor?



Ahmet: Daha da ısınıyor.



Öğretmen: Isındığını nereden biliyorsunuz? Cevabınızı desteklemek için hangi kanıtlarınız var?



Ahmet: Sürekli haberlerde. Eskiden olduğu kadar soğuk olmadığını hep söylüyorlar. Bu rekor sıcaklık günlerini geçiriyoruz.



Öğretmen: Başka kimse bu tür bir haber duydu mu?



Onur: Evet. Bunu gazetede okudum. Sanırım buna küresel ısınma diyorlar.



Öğretmen: Küresel ısınmayı haber spikerlerinden öğrendiğini mi söylüyorsun? Küresel ısınmanın gerçekleştiğini bildiklerini mi varsayıyorsun?



Yasemin: Bunu ben de duydum. Korkunç. Kuzey kutbundaki buzullar eriyor. Hayvanlar yurtlarını kaybediyorlar. Sanırım haber spikerleri bunu, konuyu araştıran bilim adamlarından öğreniyorlar.



Öğretmen: Eğer durum buysa ve bilim adamları haber spikerlerine söylüyorsa, bilim adamları nereden biliyor?



Cem: İklimi ölçmek için araçları var. Dünyanın sıcaklığını ölçen araştırmalar yapıyorlar.



Öğretmen: Sizce bilim adamları bunu ne kadar süredir yapıyor?



Kerem: Muhtemelen 100 yıldır.



Emre: Belki ondan biraz daha fazla.



Öğretmen: Aslında, yaklaşık 140 yıldır inceleniyor. Yaklaşık 1860’lardan beri.



Yasemin: Yaklaştık.



Öğretmen: Evet. Nereden bildiniz?



Kerem: Sadece aletlerin var olduğu ve bilim adamlarının bu şekilde iklimi ölçme araçlarının olduğu zaman olduğunu hesap ettim.



Öğretmen: O zaman, bu grafikte son 100 yılın iklimine bakarak, dünyanın iklimi hakkında ne söyleyebiliriz?



Pelin: 20’nci yüzyıl önceki yüzyıllardan çok daha sıcak hale gelmiştir.



Öğretmen: Niçin olduğu konusunda hipotez kurabilir miyiz?



Pelin: Tek kelime: kirlilik



Öğretmen: Kirliliğin sıcaklığın yükselme sebebi olduğunu söylerken, neyi varsayıyorsun?



Yasemin: Arabalardan çıkan karbondioksit kirliliğe sebep olur ve fabrikalardaki kimyasallar.



Kaan: Saç spreyi, tehlikeli kimyasalların atmosfere girmesine sebep olur.



Öğretmen: Tamam. Şimdiye kadar tartıştıklarımızı gözden geçirmek için bir dakika ayıralım.